Classic list

Η βιταμίνη D3 έχει ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση της ομοιόστασης του ασβεστίου και του φωσφόρου και κατά συνέπεια, στη διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών. Επιπλέον η βιταμίνη D3 εμπλέκεται στο μεταβολισμό των ιστών και η παρουσία της σε επαρκή ποσότητα, είναι ουσιώδης για την διαφοροποίηση των κυττάρων και τη διατήρηση της λειτουργικότητας των μεμβρανών, καθώς και για τη λειτουργία διαφόρων οργάνων, όπως το δέρμα, οι μύες, το πάγκρεας, τα νεύρα, ο παραθυρεοειδής αδένας και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η D3 πέραν της  αντιφλεγμονώδους δράσης της,  δρα κατασταλτικά στο κυτταρικό πολλαπλασιασμό, την κυτταρική διαφοροποίηση, και νεοαγγειογένεση των νεοπλασματικών κυττάρων, προωθώντας την απόπτωσή  τους, επηρεάζοντας αποτρεπτικά με αυτό τον τρόπο τον κίνδυνο των μεταστάσεων (1,2).

Θα μπορούσε η χορήγηση της D3 να επηρεάζει την εμφάνιση νεοπλασματικών νοσημάτων και να έχει προληπτική χρήση;

Υπάρχουν πολλές επιδημιολογικές μελέτες που υποδεικνύουν ότι με επίπεδα βιταμίνης D3 κάτω των 20ng/mL υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης νεοπλασματικών, αυτοάνοσων και καρδιαγγειακών νοσημάτων καθώς και λοιμώξεων, ενώ έχουμε μείωση αυτού του κινδύνου με την αύξηση των επιπέδων της. Από την άλλη, μη πειστικά και ενδεχομένως αντικρουόμενα, είναι τα αποτελέσματα τυχαιοποιημένων μελετών, αναφορικά με την χορήγηση βιταμίνης D3 για μείωση κινδύνου, ή πρόληψη νεοπλασματικών, αυτοάνοσων, καρδιαγγειακών και μεταβολικών νοσημάτων, αλλά και σοβαρών λοιμώξεων (4-8). Μια ανασκόπηση εννέα προοπτικών μελετών  που συμμετείχαν 11.656 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, μείωσαν κατά 12% τον κίνδυνο εμφάνισης διηθητικού καρκίνου του μαστού με κάθε αύξηση 5ng/mL της βιταμίνης D3, έχοντας επίπεδα ασφαλείας μεταξύ 27ng/mL και 35ng/mL (3). Δεν αναδείχθηκε όφελος στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Η VITAL είναι η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη διπλή τυφλή μελέτη(9) με 25.871 συμμετέχοντες, που αφορά, την πρωτογενή πρόληψη της χορήγησης βιταμίνης D3 σε νεοπλασματικά και καρδιαγγειακά νοσήματα. Η πρόσφατη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της μελέτης ήταν αρνητική για το όφελος χορήγησης της D3 ως πρόληψη νεοπλασματικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Σε υποαναλύσεις της μελέτης που δεν είχαν προκαθοριστεί στο αρχικό πρωτόκολλο, φάνηκε μείωση της συνολικής θνητότητας από νεοπλασματικά νοσήματα μετά από 2 χρόνια λήψης βιταμίνη D3 2000 IU.

Δεν μπορεί να ξεκαθαριστεί κάποια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ επιπέδων βιταμίνης D3 και Καρκίνου του Προστάτη(9-10). Φαίνεται όμως ότι τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D ενδεχομένως να μπορούν να καθορίσουν μια λιγότερο επιθετική νόσο(11-12).

Υπάρχει σχέση όσον αφορά την έλλειψη της βιταμίνης D3 και του κινδύνου εμφάνισης Καρκίνου Παχέος Εντέρου(3), όπως προκύπτει από τις δημοσιεύσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO). Τα δεδομένα αυτά υποστηρίζονται από 17 κοχόρτης μελέτες με 5706 ασθενείς πάσχοντες από καρκίνο Παχέος Εντέρου(13), όπου αναδεικνύεται  ότι, επίπεδα  βιταμίνης D3 <12ng/ml, έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου ενώ, τιμές >30ng/ml και κυρίως μεταξύ 35ng/ml και 40ng/ml, έχουν μειωμένο κίνδυνο.

Αναδείχθηκε συσχέτιση των επιπέδων της βιταμίνης D3  αναφορικά με την πρόγνωση στον Μεταστατικό Καρκίνο Παχέος Εντέρου(15-16). Στην αναδρομική ανάλυση της μελέτης φάσης lll(14) CALGB(Alliance) 80405 με 1043 ασθενείς με Μεταστατικό Κολοορθικό Καρκίνο, που έλαβαν χημειοθεραπεία και βιολογικούς παράγοντες και στα δύο σκέλη της μελέτης, το σκέλος που έπαιρνε υψηλά επίπεδα βιταμίνης D3, είχε στατιστικά σημαντικό όφελος στην συνολική επιβίωση, έναντι του σκέλους με τις χαμηλές δόσεις D3 (32,6  έναντι 24,6 μηνών). Ίδιο στόχο είχε η ανάδειξη προγνωστικού ρόλου χορήγησης υψηλών δόσεων βιταμίνης D3, στη μελέτη φάσης II SUNSHINE με 139 ασθενείς και Μεταστατικό Κολοορθικό Καρκίνο, που έπαιρναν χημειοθεραπεία 1^ης γραμμής(17). Το 2017 στο Παγκόσμιο Συνέδριο ASCO στο Σικάγο, έγινε προκαταρτική αναφορά στην μελέτη SUNSHINE για την στατιστικά σημαντική διαφορά που είχε το σκέλος με τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D3,  σχετικά με το διάστημα χωρίς πρόοδο της νόσου PFS (12,4 έναντι 10,7 μηνών). Έχει σχεδιαστεί για τον λόγο αυτό μεγάλη μελέτη φάσης III προς επιβεβαίωση της SUNSHINE.

Τα δεδομένα των μελετών αναφορικά με την προληπτική δράση των επιπέδων της βιταμίνης D3 στα νεοπλασματικά νοσήματα είναι αντικρουόμενα.

Για τώρα δεν υπάρχει σύσταση λήψης της βιταμίνης D3 με στόχο την πρόληψη.

Το όφελος της βιταμίνης D3 είναι δεδομένο για την υγεία του σκελετού και υπάρχουν δεδομένα για την  συμμετοχή της στην καλύτερη έκβαση των νεοπλασματικών νοσημάτων. Η διόρθωση των χαμηλών επιπέδων της βιταμίνης D3 είναι απαραίτητη για τους παραπάνω λόγους για όλο τον πληθυσμό και ειδικότερα στην περίπτωση πρωτοδιαγνωσθείσας Μεταστατικής Νόσου Παχέος Εντέρου. Τα  επιθυμητά επίπεδα είναι μεταξύ 30ng /ml και 40ng/ml. Αυτό επιτυγχάνεται με την διατροφή, την έκθεση στον ήλιο τηρώντας τις ιατρικές οδηγίες ασφάλειας και τα συμπληρώματα βιταμίνης D3, με αθροιστική ημερήσια δόση >1.000 IU.

Βιβλιογραφία

1. Fleet JC, De Smet M, Jonson R, et al. Vitamil D and Cancer : a review of molecular mechanisms. Biochem J 2012; 441(1):61-76
2. Moukayed M, Grant WB. Molecular link between vitamin D and cancer prevention. Nutrients 2013; 5(10): 3993-4021
3. Bauer SR, Hankinson SE, Bertone-Johnson ER, Ding EL. Plasma vitamin D levels, menopause, and risk of breast cancer: dose-response meta-analysis of prospective studies. Medicine (Baltimore) 2013; 92:123.
4.  IARC. Vitamin D and Cancer. IARC Working Group Reports Vol.5, International Agency for research on Cancer, Lyon. November 2008. http://www.iarc.fr/en/publications/pdfs-online/wrk/wrk5/Report_VitD.pdf (Accessed on December 01, 2016).
5. Bouillon R, Van Schoor NM, Gielen E, et al. Optimal vitamin D status: a critical analysis on the basis of evidence-based medicine. J Clin Endocrinol Metab 2013; 98:E1283.
6. Rosen CJ, Adams JS, Bikle DD, et al. The nonskeletal effects of vitamin D: an Endocrine Society scientific statement. Endocr Rev 2012; 33:456.
7. Kupferschmidt K. Uncertain verdict as vitamin D goes on trial. Science 2012; 337:1476.
8. Bouillon R, Marcocci C, Carmeliet G, et al. Skeletal and Extraskeletal Actions of Vitamin D: Current Evidence and Outstanding Questions. Endocr Rev 2019; 40:1109.
9. Manson JE, Cook NR, Lee M et al. Vitamin D and Supplements Prevention of Cancer and Cardiovascular Disease .N Engl J Med 2019 Jan 3; 380(1): 33-44.
10. Bouillon R, Carmeliet G, Verlinden L, et al. Vitamin D and human health: lessons from vitamin D receptor null mice. Endocr Rev 2008; 29:726.
11. Gilbert R, Martin RM, Beynon R, et al. Associations of circulating and dietary vitamin D with prostate cancer risk: a systematic review and dose-response meta-analysis. Cancer Causes Control 2011; 22:319.
12. Ahn J, Peters U, Albanes D, et al. Serum vitamin D concentration and prostate cancer risk: a nested case-control study. J Natl Cancer Inst 2008; 100:796.
13.  Shui IM, Mucci LA, Kraft P, et al. Vitamin D-related genetic variation, plasma vitamin D, and risk of lethal prostate cancer: a prospective nested case-control study. J Natl Cancer Inst 2012; 104:690.
14. McCullough ML, Zoltick ES, Weinstein SJ, et al. Circulating Vitamin D and Colorectal Cancer Risk: An International Pooling Project of 17 Cohorts. J Natl Cancer Inst 2019; 111:158.
15. Manson JE, Mayne ST, Clinton SK. Vitamin D and prevention of cancer–ready for prime time? N Engl J Med 2011; 364:1385.
16. Ng K, Venook AP, Sato K, et al. Vitamin D status and survival of metastatic colorectal cancer patinets: Results from CALGB/SWOG 80405 (Alliance) (abstract). J Clin Oncol 33, 2015 (suppl; abstr 3503). Absstract available online at http://meetinglibrary.asco.org/content/149805-156 (Accessed on August 17, 2015).
17. Ng K, Meyerhardt JA, Wu K, et al. Circulating 25-hydroxyvitamin d levels and survival in patients with colorectal cancer. J Clin Oncol 2008; 26:2984.
18. Ng K, Nimeiri HS, McCleary NJ, et al. SUNSHINE: Randomized double-blind phase II trial of vitamin D supplementation in patients with previously untreated metastatic colorectal cancer (abstract). J Clin Oncol 35, 2017 (suppl; abstr 3506). Abstract available online at http://abstracts.asco.org/199/AbstView_199_183562.html (Accessed on July 24, 2017).

Ο Στυλιανός Γιασσάς είναι παθολόγος ογκολόγος, Δ/ντής Β’ Ογκολογικής Κλινικής Μαιευτηρίου «ΙΑΣΩ» και Δ/ντής Γ’ Ογκολογικής Κλινικής στο Νοσοκομείο «METROPOLITAN GENERAL»

Γιατρέ πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του ενδομητρίου;

Φαίνεται να είναι η συχνότερη γυναικολογική κακοήθεια και 4^η στις γυναίκες μετά το καρκίνο του μαστού, παχέος εντέρου και πνευμόνων.  Κυρίως στις μετεμμηνοπαυσιακές, έχει μεγαλύτερη συχνότητα στη λευκή φυλή και στις ανεπτυγμένες χώρες με συχνότητα 12,9 ανά 100.000 γυναίκες. Το 53% των περιπτώσεων  παρατηρείται στις πιο ανεπτυγμένες χώρες.  Στην Ευρώπη,  εμφανίζει αύξηση  τα τελευταία χρόνια λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, της ευρείας χρήσης θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης και της αυξανόμενης επικράτησης της παχυσαρκίας. Η Ελλάδα σε ποσοστά συχνότητας και θνησιμότητας είναι στις τελευταίες θέσεις σε σχέση με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά κράτη.

Υπάρχουν προ-διαθετικοί παράγοντες;

Η πραγματική αιτία που οδηγεί στην ανάπτυξη του καρκινώματος στο ενδομήτριο είναι άγνωστη ωστόσο αυξάνει όσο παρέρχεται η ηλικία. Βασικός παράγοντας που προδιαθέτει στην καρκινογένεση του ενδομητρίου είναι η αυξημένη και µονοµερή οιστρογονική επίδραση στο ενδομήτριο.

Κύριοι παράγοντες κινδύνου:

• Παχυσαρκία
• Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS)
• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Αρτηριακή Υπέρταση
• Ατοκία
• Λήψη Ταμοξιφαίνης
• Καθυστερημένη εμμηνόπαυση
• Θεραπεία Ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ)
• σύνδρομο κληρονομικού μη πολυποδιασικού κολοορθικού καρκίνου (HNPCC).

Γενικότερα μπορεί να ταξινομηθούν σε Ενδογενείς και Εξωγενείς παράγοντες κινδύνου .

Ενδογενείς παράγοντες κινδύνου:

• παχυσαρκία
• πρώϊμη εμμηναρχή
• όψιμη εμμηνόπαυση
• ατοκία-υπογονιμότητα
• σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• σακχαρώδης διαβήτης
• οιστρογονοπαραγωγοί όγκοι

Εξωγενείς παράγοντες κινδύνου:

• μη κυκλική μονομερής θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα
• θεραπεία με ταμοξιφαίνη
• προηγηθείσα ακτινοθεραπεία για κακοήθεις νόσους της πυέλου

Υπάρχουν πολλοί τύποι ενδομητριακού καρκίνου και πια η διαφορά τους;

Η διαφορά είναι στην συχνότητα εμφάνισης κάποιου συγκεκριμένου ιστολογικού τύπου και φυσικά στην αντίστοιχη πρόγνωση. Γενικά μπορούμε να τους κατατάξουμε στους τύπου I και τύπου II.

Παρακάτω περιγράφονται οι πιο συχνές μορφές κατά συχνότητα  και πρόγνωση κάθε τύπου

Σπανιότατα μπορεί να εμφανιστεί και Στρωματικό  Σάρκωμα Ενδομητρίου

Πια είναι τα συχνότερα συμπτώματα της νόσου;

• Κολπική αιμορραγία το πιο κοινό σημάδι σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση καθώς εκδηλώνεται στο 90% των περιπτώσεων. Στις προεμμηνοπαυσιακές μη φυσιολογική ή μεγάλης διάρκειας έμμηνος ρύση, μπορεί να είναι ένα σημάδι του καρκίνου του ενδομητρίου.
• Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν λεπτό, άσπρο ή καθαρό κολπικό έκκριμα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η μήτρα μπορεί να μεγαλώσει γιατί ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί, προκαλώντας πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα.
• Επώδυνη σεξουαλική επαφή ή επώδυνη ή δύσκολη ούρηση είναι λιγότερο κοινά συμπτώματα. Η μήτρα μπορεί επίσης να γεμίσει με πύον. Γυναίκες με αυτά τα λιγότερο κοινά συμπτώματα όπως κολπικό έκκριμα, πυελικό πόνο, και πύον, 10-15% έχουν καρκίνο.

Πόσα στάδια της νόσου υπάρχουν και τι σημασία έχει για τον ασθενή κατά την διάγνωση;

Τα στάδια της νόσου είναι τέσσερα (IV).

• Στάδιο I : O όγκος περιορίζεται στο σώμα της μήτρας
• Στάδιο II : Επέκταση του όγκου στον τράχηλο
• Στάδιο III : O όγκος έχει επεκταθεί πέρα από την μήτρα αλλά δεν εξέρχεται από την πύελο και δεν διηθεί γειτονικά όργανα όπως  την ουροδόχο κύστη ή το έντερο.
• Στάδιο IV : Διήθηση του όγκου στο ορθό, ή την ουροδόχο κύστη, ή επέκτασή του σε απομακρυσμένους ιστούς.

Όσο ποιο πρώιμο είναι το στάδιο της νόσου κατά την διάγνωση τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση και η συνολική επιβίωση του ασθενή

Υπάρχει πρόληψη στον Καρκίνο του Ενδομητρίου και αν ναι πια είναι;

Η πρόληψη στην προκειμένη περίπτωση είναι η έγκαιρη διάγνωση, δηλαδή διάγνωση της νόσου στο πρώτο στάδιο, το οποίο και θεραπεύεται σχεδόν πλήρως σε ποσοστά επιβίωσης >90%.

Αξιολόγηση και όχι υποβάθμιση των συμπτωμάτων και κυρίως της αιμορραγίας, σε μετεμμηνοπαυσιακές και  προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Επικέντρωση στους παράγοντες μείωσης του κινδύνου ανάπτυξης του καρκίνου, όπως:

• Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών σε γυναίκες με                      πολυκυστικές ωοθήκες και     ανωορρεκτικούς         κύκλους
• Αποφυγή της παχυσαρκίας
• Αντιμετώπιση του διαβήτη και της υπέρτασης
• Άσκηση και υγιεινή διατροφή

Πως τίθεται η διάγνωση;

Υπάρχει  άγνοια σχετικά με τον καρκίνο του Ενδομητρίου γιατί οι περισσότερες γυναίκες πιστεύουν ότι το ετήσιο Pap Test  μπορεί να διαγνώσει την ασθένεια. Αυτό θα γίνει μόνο στα πολύ προχωρημένα στάδια της νόσου. Στόχος είναι η έγκαιρη διάγνωση, που θα εξασφαλίζει και υψηλά ποσοστά θεραπείας. Έτσι, λοιπόν κάθε γυναίκα που μετά τον 1ο-2ο χρόνο της εμμηνόπαυσης ξαναβλέπει αίμα, θα πρέπει άμεσα να επισκεφθεί τον γυναικολόγο της. Βεβαίως και οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που παρουσιάζουν ανωμαλίες στην περίοδο όπως μεγάλη διάρκεια, αύξηση της ποσότητας του αίματος και συχνότερη εμφάνιση της περιόδου σε σχέση με πριν, πρέπει επίσης να επισκεφθούν τον Γυναικολόγο τους. Αν και οι ανωμαλίες αυτές συνήθως οφείλονται στην κλιμακτήριο, ή σε άλλες καλοήθεις παθήσεις  θα πρέπει πάντα να ελέγχονται ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα κακοήθειας.

Η διάγνωση τίθεται με:

• Ιστορικό ασθενούς
• Διακολπικό υπερηχογράφημα (εντοπίζεται πεπαχυσμένο-υπερπλαστικό ενδομήτριο ή ύποπτοι πολύποδες)
• Διαγνωστική απόξεση ή Υστεροσκόπηση
• Απεικονιστικοί έλεγχοι με  Μαγνητική η Αξονική τομογραφία  κοιλίας, θώρακα, κ.λ.π.

Πια είναι η θεραπεία της νόσου;

• Χειρουργική: γίνεται αφαίρεση της μήτρας και των εξαρτημάτων (ωοθήκες, σάλπιγγες). Ανάλογα με το στάδιο αφαιρούνται και πυελικοί λεμφαδένες. Η επέμβαση γίνεται με ανοιχτή τομή η λαπαροσκοπικά.
• Ακτινοθεραπεία: πολλές φορές συνδυάζεται με τη χειρουργική θεραπεία. Χορηγείται είτε εξωτερικά στην πύελο είτε ενδοκοιλοτικά στον κόλπο.
• Χημειοθεραπεία: η θέση περιορίζεται σε πιο προχωρημένα στάδια.
• Ορμονοθεραπεία: Ανάλογα με την ηλικία π.χ. νέες για διατήρηση γονιμότητας διατηρώντας την μήτρα η ηλικιωμένες με σοβαρά  προβλήματα υγείας και δεν είναι υποψήφιες για χειρουργείο.

Τι θα συμβουλεύατε τελικά γιατρέ μου τις γυναίκες  όσο αναφορά τον καρκίνο της μήτρας;

Δεν πρέπει να υποβαθμίζουν τα συμπτώματα όπως κολπική αιμορραγία (μετεμμηνοπαυσιακές), διαταραχές της έμμηνου ρήσεως (προεμμηνοπαυσιακές), κολπικό έκκριμα, πυελικός πόνος, επώδυνη σεξουαλική επαφή ή επώδυνη ή δύσκολη ούρηση και να επισκεφτούν άμεσα τον γυναικολόγο τους.

Να υποβάλλονται σε τακτικούς προληπτικούς ελέγχους και να αξιολογηθεί το κληρονομικό τους ιστορικό από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.

Να αγαπούν την ζωή  και να μην φθείρουν τον εαυτό τους γιατί εάν είναι εκείνες καλά είναι και οι τριγύρω τους.

Οι ωοθήκες είναι τα γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα μέσα στα οποία σχηματίζονται τα ωοκύτταρα (ωάρια) και παράγονται οι γυναικείες ορμόνες. Οι καρκίνοι των ωοθηκών σχηματίζονται είτε από κύτταρα της επιφάνειας της ωοθήκης  μία μορφή που καλείται επιθηλιακός καρκίνος της ωοθήκης (αναφέρεται επίσης ως ωοθηκικό καρκίνωμα) ή από άλλους ιστούς μέσα στην ωοθήκη (μη επιθηλιακός καρκίνος της ωοθήκης). Και οι δύο όροι αναφέρονται σε μία ποικίλη ομάδα διαφορετικών υποτύπων καρκίνου της ωοθήκης. Ο πιο συχνός υπότυπος καρκίνου των ωοθηκών είναι ο επιθηλιακός, που αντιστοιχεί περίπου στο 90% των πρωτοπαθών ωοθηκικών καρκίνων. Στην ομάδα των ασυνήθων μη επιθηλιακών καρκίνων, δύο υπότυποι εμφανίζονται πιο συχνά: οι κακοήθεις όγκοι εκ γεννητικών κυττάρων και οι στρωματικοί όγκοι.

ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ ΣΥΧΝΟΣ;

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο έβδομος πιο συχνός καρκίνος και η έβδομη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες στον κόσμο.

Η παγκόσμια επίπτωσή του παρουσιάζει μεγάλη γεωγραφική διακύμανση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν την μικρότερη επίπτωση. Περίπου οι μισές γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο της ωοθήκης είναι 60 ετών και άνω. Οι όγκοι από γεννητικά κύτταρα διαγιγνώσκονται κυρίως τις δύο πρώτες δεκαετίες της ζωής , ενώ οι στρωματικοί όγκοι είναι πιο συχνοί στις ενήλικες γυναίκες.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ;

Μέχρι σήμερα, η αιτία του καρκίνου της ωοθήκης δεν είναι απόλυτα κατανοητή.

Ως και το 90% όλων των περιπτώσεων των ωοθηκικών καρκίνων είναι σποραδικοί καρκίνοι της ωοθήκης. Αυτό σημαίνει ότι δε σχετίζονται με κληρονομικές γενετικές μεταλλάξεις.

Έχει ταυτοποιηθεί ένας αριθμός παραγόντων κινδύνου κάποιοι εκ των οποίων είναι ειδικοί για συγκεκριμένους υπότυπους καρκίνου της ωοθήκης. Ένας παράγοντας κινδύνου δεν αποτελεί αιτία από μόνος του.

Οι παράγοντες κινδύνου για αυτόν τον τύπο ωοθηκικού καρκίνου είναι:

• Γήρανση
• Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ωοθήκης ή καρκίνου μαστού. 10% των ασθενών με καρκίνο της ωοθήκης έχουν κληρονομήσει μεταλλάξεις που καλούνται BRCA1 και ΒRCA2 και έχουν  αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Γενικά, μια γυναίκα που έχει μία συγγενή πρώτου βαθμού με καρκίνο της ωοθήκης διατρέχει 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της ωοθήκης. Ο κίνδυνος αυξάνει παραπάνω όταν υπάρχουν πάνω από μία πρώτου βαθμού συγγενείς με ιστορικό καρκίνου της ωοθήκης. Οι γυναίκες που φέρουν τη μετάλλαξη BRCA1, ο εκτιμώμενος δια βίου κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών κυμαίνεται μεταξύ 26 και 54%, και για εκείνες που φέρουν τη μετάλλαξη BRCA2 αυτός ο κίνδυνος κυμαίνεται μεταξύ 10 και 23%.
• Ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού πριν την ηλικία των 50 ή οικογενειακό ιστορικό  καρκίνου της ωοθήκης,  μαστού,  ενδομητρίου ή του εντέρου,  συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο.
• Άτεκνες γυναίκες  διατρέχουν δύο φορές υψηλότερο κίνδυνο
• Φυλή. Οι Καυκάσιες  έχουν 30 με 40% υψηλότερο κίνδυνο
• Ισχυρό αναπαραγωγικό ιστορικό. Ο κίνδυνος μειώνεται όταν μια γυναίκα  γεννά ζώντα τέκνα. Το αποτέλεσμα είναι μέγιστο στις 5 γεννήσεις.
• Ο θηλασμός έχει  προστατευτική επίδραση
• Τα αντισυλληπτικά έχουν προστατευτική δράση
• Γυναικολογικό χειρουργείο όπως  απολίνωση των σαλπίγγων   η υστερεκτομή, σχετίζονται με μείωση του κινδύνου και κυρίως η ωοθηκεκτομή.
• Οι θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, όταν δίνονται για περιόδους μεγαλύτερες από 10 χρόνια, μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των ωοθηκών.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ?

Τα κύρια συμπτώματα  σχετίζονται με την παρουσία μιας μάζας στην κοιλιακή χώρα και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πυελική ή κοιλιακή δυσφορία, πίεση ή πόνο
• Αίσθημα πληρότητας ή κοιλιακή διόγκωση
• Δυσκολίες σίτισης : πρώιμος κορεσμός,  δυσπεψία
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
• Διαταραχές της ούρησης.
• Πόνος στη σεξουαλική επαφή

Επί προχωρημένης νόσου

• Ναυτία, ανορεξία
• Ασκίτης
• Απόφραξη εντέρου
• Δύσπνοια λόγω υπεζωκοτικής συλλογής υγρού

Αυτά τα συμπτώματα, δεν είναι ειδικά για τον καρκίνο των ωοθηκών και μπορεί να παρουσιαστούν,  σε ποικίλλες μη κακοήθεις καταστάσεις.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

• Κλινική εξέταση της πυέλου
• Γενική φυσική εξέταση
• Ακτινολογική διερεύνηση
• Το διακολπικό υπερηχογράφημα
• Μαγνητική Τομογραφία
• Αξονική τομογραφία
• Tομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων
• Καρκινικοί δείκτες όπως  CA125, ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη(hCG), α-φετοπρωτεΐνη(AFP) και γαλακτική δεϋδρογενάση (LDH), ανδρογόνα και κορτιζόλη οιστραδιόλη και η τεστοστερόνη, Ινχιμπίνη και ειδική νευρωνική ενολάση (NSE) ανάλογα με την κακοήθεια.

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ;

Ο σχεδιασμός της θεραπείας για την ασθενή λαμβάνεται από μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών που ονομάζεται ογκολογικό συμβούλιο.

Η θεραπεία συνδυάζει συνήθως το χειρουργείο και τη συστηματική χημειοθεραπεία, η οποία δρά επί των καρκινικών κυττάρων, όπου και αν βρίσκονται στο σώμα.

Η έκταση της αντιμετώπισης θα εξαρτηθεί από το στάδιο του καρκίνου, τα χαρακτηριστικά του όγκου και τους κινδύνους για την ασθενή.

Σε γενικές γραμμές, η θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών ακολουθεί ένα καθιερωμένο θεραπευτικό πλάνο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι μη-επιθηλιακοί καρκίνοι είναι πολύ σπάνιοι όγκοι και τα θεραπευτικά σχήματα βασίζονται στην τρέχουσα κλινική εμπειρία, από έναν περιορισμένο αριθμό περιστατικών.

Εκτός από τη συνήθη θεραπεία, οι ασθενείς είναι δυνατό να συμμετάσχουν σε μια κλινική δοκιμή* σε όλα τα στάδια της νόσου. Σε μια κλινική δοκιμή, νέες θεραπευτικές αγωγές ή στρατηγικές προτείνονται, με σκοπό να μελετηθούν περισσότερο τα πιθανά οφέλη και οι κίνδυνοι. Εάν μία ασθενής επιθυμεί να συμμετάσχει σε μια κλινική δοκιμή, συνιστάται να συζητήσει την τρέχουσα κλινική δοκιμή (-ές) με το γιατρό της.

Οι συχνοί έλεγχοι κυρίως οι κυρίες υψηλού κινδύνου, η σωστή ενημέρωση από εξειδικευμένους ιατρούς όπως τον γυναικολόγο σας, η τον Ογκολόγο-Παθολόγο, η τον Χειρουργό Ογκολόγο-Γυναικολόγο θα σας δώσει την ευκαιρία για έγκαιρη διάγνωση της νόσου με στόχο την ίαση.